Zeytinyağı, zeytinyağlı yemekler, deniz eserleri ve mezeleriyle gastronomi alanında ün kazanan Balıkesir’in Ayvalık ilçesi, mutfağında yer alan klâsik tatlarıyla isminden kelam ettiriyor. Ayvalık Sepet Peyniri, Ayvalık Belediyesi’nin teşebbüsüyle coğrafik işaret alarak bu lezzetlerin ortasında tescillenen en yeni eser oldu. Yüzyıllardır sepet içinde olgunlaştırılarak üretilen bu peynir, Ayvalık mutfağının değerli tatları ortasında yer alıyor.
Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin, coğrafi işaret onayının memnunluğunu paylaşarak şu açıklamalarda bulundu:
“Geleneksel eserlerimizin tanıtımı için bir süreç başlattık. Birinci basamak coğrafik işaret tesciliydi. Şu ana kadar Ayvalık Sepet Peyniri ile birlikte beş eserimizi tescilledik. Ayvalık Zeytinyağı aslında daha evvel coğrafik işaret almıştı. Şimdiye kadar toplam altı eserimiz bu tescile sahip. Bu süreç, Ayvalık mutfağını daha geniş kitlelere tanıtmak ve milletlerarası alanda da bilinirlik kazanmak için değerli bir adım.”
Başkan Ergin, Ayvalık mutfağını daha fazla ön plana çıkarmak maksadıyla çalışmalara devam edeceklerini belirtti:
“Meze kültürümüzü de tescillemek istiyoruz. Bunun yanı sıra gastronomi şenlikleri düzenleyerek Ayvalık’ın lokal lezzetlerini tanıtmayı sürdüreceğiz. Halkımız da bu çalışmalardan mutlu. Zira yıllardır tadına vardıkları bu özel lezzetleri tescilleyerek hem muhafaza altına alıyor hem de tüm yurttaşlarımızla paylaşıyoruz.”
SEPET PEYNİRİNİN ÜRETİM SÜRECİ
Ayvalık Sepet Peyniri, bölgenin endemik bitkileriyle beslenen hayvanların sütlerinden üretiliyor. Zeytin ve zeytin yan eserleri ile beslenen hayvanlardan elde edilen süt, peynire özgün bir aroma kazandırıyor. Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Besin Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Kıralan, bu peynirin coğrafik işaret almasını sağlayan özellikleri şöyle açıkladı:
“Bu peynirin en büyük farkı, zeytin bölgesine mahsus bitkilerle beslenen hayvanların sütlerinden elde edilmesi. Sepet formunda üretilmesi, gözenekli yapısı ve olgunlaşma süreci, peynire özgün bir doku ve aroma kazandırıyor. Peynirin dış kısmı sert, iç kısmı ise yumuşak bir yapıya sahip. Bu aromatik farklar, olgunlaşma mühleti boyunca oluşuyor.”
PEYNİR USTASININ ANLATIMIYLA ÜRETİM AŞAMALARI
Geleneksel tekniklerle peynir üreten Ayvalıklı Peynir Ustası İsmail Kesebir, süreci şöyle anlattı:
“Ayvalık’taki sütler sabah mandıraya gelir. 65 dereceye kadar ısıtılıp 38 derecede mayalanır. Bir saatlik beklemenin akabinde hamur işlenir ve kalıplanarak sepetlere basılır. Sonraki sabaha kadar bekledikten sonra elle ovalanarak tuzlama yapılır. Tuzlama süreci 2-3 gün sürer. Daha sonra 14 derece sıcaklıkta salamuraya alınır ve asgarî 60 gün olgunlaştırılır. Tam yağlı ve klasik tekniklerle üretilen bu peynir, Ayvalık’a mahsus bir lezzettir.”
Ayvalık Belediyesi’nin teşebbüsleriyle bugüne kadar coğrafik işaret tescili alan eserler ortasında Ayvalık Tostu, Lor Tatlısı, Sakızlı Kurabiye ve Karadiken de bulunuyor.